Κατά τη διάρκεια των χρόνων τα οστά μας λεπταίνουν και η αντοχή τους μειώνεται. Η οστεοπόρωση είναι μια κατάσταση όπου η πιθανότητα να πάθουμε ένα κάταγμα (να σπάσει το οστούν) αυξάνεται. Είναι μια ύπουλη νόσος καθώς εξελίσσεται χωρίς συμπτώματα και προειδοποίησεις και την αντιλαμβανόμαστε μόνο όταν σπάσει κάποιο κόκαλο.

Τα πιο συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα συμβαίνουν στην σπονδυλική στήλη και η συχνότητά τους είναι περίπου 700 000 το χρόνο στην Αμερική. Είναι περίπου διπλάσια από τα κατάγματα του ισχίου και του καρπού που και αυτά σχετίζονται με την  οστεοπόρωση.

ΑΙΤΙΑ

Καθώς η οστική πυκνότητα των σπονδύλων ελαττώνεται και γίνονται πιο αδύναμοι μπορεί να χάσουν ύψος λόγω του βάρους του σώματος. Αυτό οδηγεί σε κύφωση (καμπούρα) ενώ οι ασθενείς παρατηρούν ότι με το πέρασμα των χρόνων χάνουν ύψος.

Το συμπιεστικό κάταγμα συμβαίνει όταν ασκείται στον σπόνδυλο περισσότερη πίεση με αποτέλεσμα το πρόσθιο τμήμα του να παθαίνει καθίζηση. Συνήθως είναι αποτέλεσμα μιας πτώσης παρ’ότι  μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια καθημερινών απλών ασχολιών .

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Το κάταγμα του σπονδύλου προκαλεί πόνο ο οποίος εστιάζεται κοντά στην εστία του κατάγματος και μπορεί να είναι είτε χαμηλά στη σπονδυλική στήλη είτε συνηθέστερα πιο ψηλά, στη ράχη. Ο πόνος επιδεινώνεται όταν ο ασθενής παραμένει όρθιος ή κάθεται για αρκετή ώρα και βελτιώνεται όταν ξαπλώνει. Σπανιότερα μπορεί να αντανακλά και σε άλλα σημεία του σώματος όπως η κοιλιά ή τα πόδια.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

 Εφόσον ο γιατρός υποπτεύεται σπονδυλικό κάταγμα θα ζητήσει μια ακτινογραφία για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση

Προκειμένου να φανεί εάν το κάταγμα είναι πρόσφατο ή παλαιότερο μπορεί να ζητηθούν

• Μαγνητική τομογραφία που εκτός από τον σπόνδυλο θα δείξει και τα μαλακά μόρια που τον περιβάλουν καθώς και τους μεσοσπονδύλιους δίσκους και τα νεύρα
• Σπινθηρογράφημα οστών
• Αξονική τομογραφία

ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ

 Εάν διαγνωσθεί σπονδυλικό κάταγμα θα πρέπει να εξετασθεί η πιθανότητα ο ασθενής να έχει οστεοπόρωση και εάν έχει πόσο σοβαρή είναι. Οι ακτινογραφίες συχνά δείχνουν κάποια οστική αραίωση που είναι ενδεικτική της οστεοπόρωσης αλλά η έκταση και η βαρύτητα της κατάστασης μπορούν να εκτιμηθούν με την μέτρηση της οστικής πυκνότητας. Με αυτή την εξέταση ο γιατρός θα εκτιμήσει τον κίνδυνο εμφάνισης νέου κατάγματος στην σπονδυλική στήλη αλλά και σε άλλα σημεία του σκελετού, ενώ θα καθορίσει και την αγωγή που θα ακολουθήσει ο ασθενής για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

 Συντηρητική αγωγή

Οι περισσότεροι ασθενείς με απλό συμπιεστικό σπονδυλικό κάταγμα είναι πολύ καλύτερα μέσα σε 6-8 εβδομάδες με τη συντηρητική (μη χειρουργική) αγωγή. Απλά μέτρα όπως μια σύντομη περίοδος ακινητοποίησης και παυσίπονα φάρμακα είναι συχνά αρκετά. Σε κάποιες περιπτώσεις ο ασθενής πρέπει να χρησιμοποιήσει κάποιο νάρθηκα-κηδεμόνα σπονδυλικής στήλης ώστε να περιορισθεί η κίνηση και να προληφθεί μεγάλη παραμόρφωση του σπονδύλου.

Εφόσον διαγνωσθεί οστεοπόρωση ο κίνδυνος εμφάνισης νέου κατάγματος είτε σπονδυλικού είτε σε άλλο σημείο του σκελετού όπως το ισχίο ή ο καρπός είναι πολύ αυξημένος, γι’αυτό  και ο ασθενής πρέπει να πάρει φαρμακευτική αγωγή για την οστεοπόρωση.

• Χειρουργική αγωγή

Εφόσον ο πόνος είναι πολύ έντονος και επίμονος και δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική αγωγή, τότε μπορεί να συζητηθεί η πιθανότητα για χειρουργική επέμβαση. Στο παρελθόν τα χειρουργεία ήταν αρκετά εκτεταμένα σε αντίθεση με την σημερινή τακτική όπου τα πάντα γίνονται μέσω μιας μικρής επέμβασης.

Οι δύο πιο διαδεδομένες μέθοδοι είναι η κυφοπλαστική και σπονδυλοπλαστική. Κατά την κυφοπλαστική εισέρχεται ένα «μπαλόνι» μέσα στο σώμα του σπονδύλου που έχει υποστεί το κάταγμα και έχει συμπιεσθεί, το οποίο στη συνέχεια το φουσκώνουμε. Με αυτό τον τρόπο αποκαθίσταται το ύψος και το σχήμα του σπονδύλου. Στη συνέχεια αφαιρούμε το μπαλόνι και η κοιλότητα που μένει πληρώνεται με ειδικό τσιμέντο ώστε να αποκατασταθεί και η αντοχή του σπονδύλου. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει με γενική ή τοπική αναισθησία και ο ασθενής επιστρέφει γρήγορα στην καθημερινότητά και τις δραστηριότητες του.

Στη σπονδυλοπαστική αυτό που διαφέρει από την προηγούμενη μέθοδο είναι ότι δεν χρησιμοποιούμε το μπαλόνι αλλά ενίουμε το ειδικό τσιμέντο απευθείας στον σπόνδυλο που έχει υποστεί την καθίζηση